آرامبخشی در دندانپزشکی (dental sedation)
اسمش که می‌آید روی پیشانی خیلی‌ها عرق سرد می‌نشیند . بعضی افراد از آن با عنوان یکی از بد‌ترین تجربیات زندگیشان یاد می‌کنند.
ترس از دندانپزشکی یا دنتال فوبیا یا ادونتوفوبیا یکی از ترسهای مرضی رایج در سراسر دنیا است که باعث میشود هر سال بسیاری از مردم صرفا به واسطه همین وحشت از مراجعه به دندانپزشک خودداری کرده و در نهایت با مشکلاتی بسیار پیچیده‌تر و دردناک‌تر روبرو شوند. و اما راهکار چیست؟ چگونه میتوان به این دسته از مراجعه کنندگان جهت درمان‌هاو ارایه خدمات دندانپزشکی کمک نمود. یکی از این راهکارها آرامبخشی یا سدیشن در دندانپزشکی میباشد وحال آرامبخشی یا سدیشن در دندانپرشکی چیست؟
در یک نگاه کلی آرام بخشی یا سدیشن در دندانپزشکی یک شیوه کنترل استرس و واکنشهای ناخواسته با استفاده از دارو(بصورت خوراکی، استنشاقی، و تزریق داخل وریدی) است . آرامبخشی (سدیشن) باعث شده است که افراد زیادی که در روزگار نه چندان دور از دریافت خدمات عادی دندانپزشکی محروم بوده اند ، بتوانند کابوس ترس یا واکنشهای خود را پشت سر بگذارند
این ترس می‌تواند درجات مختلفی از خفیف تا بسیار شدید داشته باشد. گاهی اوقات شدت این ترس در حدی زیاد میشود که در شرایط عادی نمی‌توان بیمار را درمان کرد و بحث بیهوشی کامل در دندانپزشکی مطرح میگردد .
خانم‌ها بیشتر از آقایان و جوانان بیشتر از افراد مسن دچار این مشکل هستند. بنابراین ترس از دندانپزشکی، یک مشکل واقعی است که می‌تواند دردسرهای زیادی هم برای بیمار و هم برای دندانپزشک به همراه داشته باشد.
واما چرا از دندانپزشکی می‌ترسیم؟
ترس از دندانپزشکی جنبه‌های مختلفی دارد. بیماران گاهی از کلیت درمان‌های دندانپزشکی وحشت دارند و در برخی موارد صرفا از یک چیز خاص می‌ترسند مثل تزریق بی‌حسی، صدای فرز و تراشیده شدن دندان، ابزار آلات جراحی، درد در حین کار و موارد مشابه .
اینکه چرا کسی ممکن است از این چیز‌ها وحشت داشته باشد می‌تواند علل مختلفی را در برگیرد . بطور مثال "تجربه ناخوشایند دندانپزشکی در دوران کودکی یا یک درمان دردناک در بزرگسالی جزو اصلی ترین علل ترس از دندانپزشکی هستند." برخی از افراد هم هستند که گرچه خودشان تجربه دندانپزشکی دردناکی نداشته‌اند اما آنقدر مطالب ترسناک درباره دندانپزشکی شنیده‌اند که از انجام این درمان‌ها وحشت دارند.
"ترس از تزریق بی‌حسی یکی از شایع‌ترین ترسهای بیماران است." در این مورد باید گفت تزریق دندانپزشکی برخلاف ظاهر ترسناک سرنگ‌های فلزی آن اصلا به اندازه تزریق‌های سایر نقاط بدن دردناک نیست. سوزن‌های دندانپزشکی بسیار ظریف‌تر ونازک‌تر از سوزن‌های تزریقات عادی هستند. همین مقایسه ساده می‌تواند ترس شما را به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. در ضمن یادتان باشد حاصل همین تحمل چند ثانیه‌ای تزریق می‌تواند درمانی بدون درد و استرس را در پی باشد.
"ترس از ناشناخته‌ها"
یک دلیل مهم وحشت بسیاری از بیماران از درمان‌های دندانپزشکی این است که از مراحل درمان و ماهیت آن اطلاع درستی ندارند. درمان‌های دندانپزشکی به گونه‌ای است که بیمار اصلا نمی‌تواند مراحل درمانی را ببیند و چون هیچ کنترلی روی اتفاقی که در داخل دهانش می‌افتد ندارد در نتیجه دچار اضطراب و وحشت میشود.
یک نکته جالب اینکه ترس بزرگسالان از کودکان بسیار شدید‌تر و عمیق‌تر است. ترس کودک را میتوان تعدیل و منحرف کرد اما در مورد بیماران بزرگسال این امکان تقریبا وجود ندارد. یک دندانپزشک با حوصله که تجربه کار با اطفال را داشته باشد معمولا با بکارگیری ترفندهای خاصی می‌تواند ترس کودک را کاهش داده و درمان لازم را برای او انجام دهد.
"مزد ترس"
ترس از دندانپزشکی بخصوص وقتی از حد خفیف بیشتر باشد می‌تواند دردسرهایی جدی برای بیمار و دندانپزشک به دنبال داشته باشد. بسیاری از مردم به خاطر این ترس حاضر نیستند به دندانپزشکی رفته و مشکلات دندانی و لثه‌های خود را برطرف کنند. در نتیجه، این مشکلات روز به روز بیشتر پیشرفت کرده و باعث بروز تخریب شدیدتری در دندان و لثه‌ها میشود.
اما این تازه اول مشکلات است. حالا دندانپزشک با شرایطی روبرو است که درمان آن‌ها بسیار سخت است.
از سوی دیگر معمولا در این شرایط تخریب دندان‌ها در حدی است که ترمیم و بازسازی آن‌ها کار دشوار و گرانقیمتی خواهد بود و حتی بعد از انجام درمان نیز نمی‌توان نسبت به موفقیت درمان و ماندگاری دندان اطمینان کافی داشت. در مورد بزرگسالان و هم اطفال روشهای متنوعی برای کاهش ترس وجود دارد که یکی از راه های آن آرامبخشی در دندانپزشکی است . در این بین دندانپزشک نقش بسیار مهمی در کاهش اضطراب بیمار بر عهده دارد. دندانپزشک با توضیح مراحل درمان برای بیماران وحشت‌زده می‌تواند ترس آن‌ها از لوازم و مراحل درمانی را کاهش دهد. بیمارانی که از دندانپزشکی وحشت دارند می‌توانند پیش از شروع درمان از دندانپزشک بخواهند مراحل درمان و لوازم مورد استفاده را برایشان توضیح دهد . "مسلما بیهوشی کامل و عمیق در دندانپزشکی آخرین قدم است".
"کنترل ترس از دندانپزشکی با استفاده از آرامبخشی در دندانپزشکی"
بسته به نوع و شدت اضطراب از روشهای مختلف تجویز دارویی و انواع داروها میتوان استفاده کرد.
در این روش با رعایت استانداردهای لازم و استفاده از تجهیزات پیشرفته ، همراه با تجویز دارو میتوان شرایط مناسبی راجهت انجام خدمات دندانپزشکی برای بیمار فراهم نمود. بد نیست نگاهی داشته باشیم به
آماری که در کشورانگلستان در سال ۲۰۰۹ ارائه داده شده که در حدود ۳۶ درصد از مراجعه کنندگان درجات متوسطی از این ترس رو تجربه کرده اند و از این تعداد ۱۲ درصد از افراد آنقدر از دندانپزشکی وحشت دارند که تحت هیچ شرایطی حتی درشرایط بروز دردهای دندانی بسیار شدید هم حاضر نیستند به دندانپزشک مراجعه کنند. در نتیجه میتوان اینطور نتیجه گرفت که با استفاده از آرامبخشی (sedation) دارویی بسیاری از بیماران و مراجعه کنندگان بدون نیاز به بیهوشی عمومی و بستری شدن در بیمارستان براحتی قادر خواهند بود که از خدمات درمانی دندانپزشکی براحتی استفاده کنند.
