درمان مجدد ریشه - reendo
درمان مجدد ریشه از درمان های تخصصی است که متخصص درمان ریشه(اندودنتیست) آن را ارائه می کند. اندودنتیست ها آموزش های پیشرفته اندودنتیک را دیده اند. آنها در حفظ دندانهای طبیعی شما مهارت دارند واز تکنولوژی هایی نظیر میکروسکوپ و تصویربرداری دیجیتال کمک می گیرند تا شما را راحت تر و سریعتر درمان کنند.
در صورتی که پوسیدگی یا آسیب دیدگی به بخش مرکزی دندان یعنی پالپ که محفظه حاوی رگهای خونی و عصبی است، برسد باید دندان تحت درمان ریشه قرار بگیرد.پس از درمان ریشه، دندان با روکش یا ترمیمهای دیگر محافظت میشود. در صورت مراقبت درست ، دندان عصب کشی شده می‌تواند تا آخر عمر سالم مانده و برایتان کار کند. اما این امکان نیز وجود دارد که دندان به درستی التیام نیافته و مجدداً دردناک شده و نیاز به درمان مجددپیدا کند. ممکن است این اتفاق ظرف چند ماه یا چند سال پس از درمان اولیه ریشه اتفاق بیفتد.
اصولا اگر همه چیز خوب پیش برود، دندان عصب‌کشی شده نباید دوباره به درمان مجدد ریشه نیاز داشته باشد. ولی گاهی مواردی پیش می‌آید که شما مجبور می‌شوید دندان عصب‌کشی شده قبلی را درمان مجدد کنید.
اگر درمان قبلی شما دچار مشکل بوده ومشکلات درمان قبلی شما در رادیوگرافی‌هایی که بعد از مدت طولانی اخذ شده است خودش را نشان دهد ممکن است دندان شما نیاز به درمان مجدد ریشه داشته باشد.
و یا اگر پرکردگی یا روکش دندان شما دچار اشکال شده باشد، برای مدت طولانی شکسته و نشتی بدهد یا اینکه دندانتان از محل دیگری دچار پوسیدگی شده باشد باز هم ممکن است درمان مجدد ریشه برای دندان شما تجویز شود.
دلایل متعددی برای عدم موفقیت درمان اولیه ریشه دندان وجود دارد. در یک درمان ریشه موفق، تمامی کانال های یک دندان، با رعایت دقیق طول آنها باید تحت مراحل پاکسازی و شکل دهی قرار گیرند. به بیان دیگر اگر پاکسازی و شکل دهی کانالهای یک دندان، کوتاه تر یا بلندتر از طول واقعی آن انجام گیرد، ممکن است در آینده باعث بروز عفونت، ضایعه و یا تشکیل آبسه گردد. در چنین شرایطی، درمان مجدد ریشه با رعایت دقیق طول کانالها در از بین بردن عفونت یا ضایعه، موفق خواهد بود .تعداد کانالهای هر دندان عدد ثابت و از پیش تعیین شده ای نیست. بلکه این عدد برای هر دندان و هر فرد متغیر است. لذا ممکن است در طی درمان ریشه اولیه، یک یا چند کانال از دید و عملکرد دندانپزشک مخفی مانده باشد. حال با گذشت زمان، این کانالها میتوانند باعث بروز عفونت و نیاز دندان به درمان مجدد ریشه شوند.ممکن است حین درمان ریشه، خطاهائی توسط دندانپزشک معالج رخ داده باشد. این خطاها شامل شکستن یک وسیله داخل کانال دندان، تضعیف یا سوراخ شدن قسمتی از ریشه، پرکردن نامطلوب فضای کانالها و .... باشد.گاهی هم امکان دارد ریشه دارای انحنای زیادی باشد و دسترسی دندانپزشک به آن ناحیه بسیار دشوار باشد . در چنین مواردی دندانپزشکِ متخصصِ درمان ریشه با انجام درمان مجدد ریشه، سعی در برطرف کردن این مشکلات خواهد کرد.
باکتری های مقاوم به درمان در کانال ریشه و دفاع ضعیف بدن نیز ازجمله مواردی است که پس از پایان درمان ریشه ممکن است منجر به شکست درمان شود .
از جمله دلایل دیگری که باعث شکست درمان اولیه میشود عبارتند از ناقص بودن مهر و موم، نشت دادن تاج و یا شکستگی عمودی ریشه.
به طور کلی تشخیص نیاز به درمان مجدد ریشه نیاز به تجربه و دانش دارد و بهتر است همیشه در این مورد به توصیه و مشاوره‌های دندان‌پزشکتان عمل کنید.
عوامل تعیین کننده درمان مجدد ریشه :
درمان مجدد ریشه در هر موردی متفاوت است و بستگی به شرایط بیمار و مهارت و تجربه دندانپزشک دارد.1- ارزیابی دندان
اهمیت استراتژیک دندان، نقش حیاتی در تعیین انجام درمان مجدد خویش ایفا می‌کند. آیا دندان قرار است اباتمنت (پایه روکش) باشد و چیزی به آن متصل شود یا خیر؟ آیا دندان در ناحیه زیبایی لبخند قرار دارد؟ آیا عملکرد اکلوژن دندان مناسب است؟ سن بیمار چقدر است؟ در بیماران جوان‌تر ممکن است به هر قیمتی که شده حفظ دندان اولویت داشته باشد تا استخوان پیرامون آن محافظت شود.
در صورتی که برنامه ای برای انجام درمان ارتودنسی جامع در پیش باشد، حفظ دندان ضرورت دارد. در بیمارانی که سن بیشتری دارند مصرف داروها یا مشکلات پزشکی ممکن است دندانپزشک را از کشیدن دندان به علت خطرات آن برحذر دارد. در هر صورت وضعیت دندان و به طور کلی وضعیت بیمار باید پیش از تصمیم گیری کاملاً بررسی شود.
2- ارزیابی وضعیت لثه
پیش از انجام هرگونه درمان ریشه، اولین ابزاری که استفاده میشود پروب است که برای اندازه گیری عمق پاکت پریودنتال و عمق ریشه مورد استفاده قرار می‌گیرد. پاکت پریودنتال به شیار بین لثه و دندان گفته میشود. این کار برای شناسایی مشکلات پریودنتال است که ممکن است پیش آگهی بلند مدت دندان را تهدید نماید. در صورتی که عمق پاکت بیش از ۳ میلی‌متر باشد باید وضعیت لثه بیشتر بررسی شود. ممکن است این وضعیت منشأ پریودنتال داشته یا منشأ آن اندودنتیک باشد که به صورت ضایعه پریودنتال خود را نشان می‌دهد.
به طور کلی عمق و پهنای پاکت باید در نظر گرفته شود. پاکِت‌های پهن و بزرگ معمولاً نشان دهنده مشکلات پریودنتال هستند. پاکت‌های باریک ممکن است نشانگر شکست عمودی ریشه یا ضایعات ترشحی با منشأ اندودنتیک باشند. همچنین لقی و حرکت دندان باید اندازه گیری و ثبت شود. دندان‌هایی که نواقص استخوانی زیادی دارند ممکن است ارزش سرمایه گذاری بلند مدت نداشته باشند. هزینه درمان مجدد ریشه و پریودنتال در مجموع ممکن است بیشتر از هزینه کشیدن دندان و جایگزینی آن با ایمپلنت تمام شود.
3- مشکلات درمانی و پزشکی
حساسیت درمان ریشه دندان باعث میشود گاهی درمان بدرستی و استاندارد انجام نشود. برخی از این اشتباهات قابل ترمیم نیستند. اغلب سوراخ شدن ساختاردندان را می‌توان ترمیم نمود که بسته به میزان پیوستگی پریودنتال، ممکن است موفقیت آمیز باشد. سوراخ شدن تاج در مقایسه با سوراخ شدن نوک ریشه، پیش آگهی بدتری دارد. با این حال زمان اهمیت زیادی داشته و اغلب در صورتی که از سوراخ شدن ساختار مدت زیادی می‌گذرد، پیش‌آگهی آن نامطلوب خواهد بود.انسداد کانال ریشه ممکن است منجر به شکست درمان شود چرا که عفونت ،درمان نشده باقی می‌ماند. در صورتی که دندانپزشک مهارت کافی داشته باشد ممکن است بتواند با فایلی که انحنا دارد این ناحیه را دوباره شکل دهی و باز کند. گاهی اوقات ممکن است تنها با جراحی برداشتن نوک ریشه درمان شود. گاهی اوقات ، ممکن است کانال کاذبی تشکیل شود که از ساختار طبیعی ریشه تبعیت نکند. به جز در مواردی که کانال دوم وجود داشته باشد مانند ریشه مزیال دندان مولر بالایی یا ریشه دیستال دندان مولر پایینی، در موارد دیگر احتمال دستیابی دوباره به کانال واقعی کم است. در صورتی که چنین عاملی باعث شکست درمان اولیه شده باشد، بهترین کار کشیدن دندان یا ترکیبی از درمان مجدد ریشه و جراحی می‌باشد.
مراحل و روش درمان مجدد ریشه دندان:
در مرحله اول پس از برداشتن پوسيدگي و ترميمهاي قبلي ، از تاج دندان مسيري جهت ورود به فضاي داخل دندان و كانالها ايجاد ميگردد.در مرحله دوم تمام مواد پر شده قبلي در كانالها را توسط وسائل باريك سوزن مانندي ( بنام فايل ) خارج نموده و پس از نفوذ تاانتهاي كانال در صورت امكان سراسر ريشه را توسط اين وسايل از سايز كوچك به بزرگ تميز و پاكيزه مي كنيم.
در مرحله سوم با مواد مخصوص صورتي رنگي ( به نام گوتا پركا ) ، كانال تميز و پاكيزه شده را پر و مسدود مي‌كنيم تا ميكروبها نتوانند در اين فضاها وارد شوند.
در تمام مراحل فوق، طول كاركرد وسايل بكار برده شده تا انتها كانال توسط راديوگرافي و وسايل ديجيتالي كنترل مي گردد و در نهايت تاج دندان، پانسمان شده و جهت ترميم و يا روكش كردنِ دندان به دندانپزشك مربوطه ارجاع مي گرديد.
تخلیه باکتری‌ها و عفونت، هدف اصلی درمان مجدد ریشه است. با این که از نظر آماری امکان استریل کردن ریشه وجود ندارد اما هدف نهایی کاهش بار آنها برای تسریع فرآیند التیام و بازسازی یا ترمیم بافت‌ها است.
جراحی انتهای ریشه
ممکن است عفونت ریشه دندان باعث ایجاد عفونت کیستیک انتهای ریشه شودکه در این موارد عفونت حتی پس از درمان مجدد ریشه نیز بهبود نمی یابد. در این مرحله برای حذف عفونت ونجات دندان جراحی انتهای ریشه انجام می شود.گاهی یک دندان را نمی توان درمان مجدد ریشه نمود. در این کیس ها ممکن است اندودنتیست شما جراحی ریشه را پیشنهاد دهد. جراحی را می توان از طریق لثه انجام داد تا عفونت انتهای ریشه دندانها برطرف گردد و استخوان ترمیم شود.
دندانپزشک شما پس از بی حسی لثه دندان را به آهستگی کنار زده و انتهای ریشه عفونی را قطع می کند و بافت عفونی کیستیک اطراف ریشه را نیز خارج می کتد و پس از ترمیم مجددا لثه را بخیه می زند.این عمل باعث می شود در انتهای ریشه عود مجددی صورت نگیرد.
در اکثر موارد مي‌توان براي نجات دندان جراحي پرياپيکال را انجام داد البته نتيجه درمان جراحي نيز تضمين شده نيست و احتمال عدم موفقيت وجود دارد. در اصل درمان مجدد و جراحي پرياپيکال تلاش براي حفظ دندان است و در اين دو درمان نيز احتمال شکست وجود دارد بنابراين بيمار ضمن آگاهي بايد ريسک عدم موفقيت درمان را قبول کند.
در موارد اندکی درمان مجدد ریشه و جراحی انتهای ریشه امکان پذیر نیست و دندان باید کشیده شود. مهم است که مشاوره ای با اندودنتیست تان داشته باشید تا بهترین انتخاب درمانی برای شما در نظر گرفته شود. هیچ چیز شبیه دندانهای شما به نظر نمی رسد، احساس نمی شود و عمل نمی کند. با اندودنتیست تان در مورد درمان مجدد ریشه یا انتخاب های دیگر به منظور حفظ لبخندتان صحبت کنید
