جراحی اندودنتیک
جراحی اندودنتیک برای نجات دندان در شرایط مختلف انجام می شود:
۱-ممکن است جراحی برای تشخیص انجام شود.در صورتی که دائما علائمی در دهان دارید اما هیچ مشکلی در عکس اشعه ایکس دیده نمیشود ممکن است مجرا یا شکستگی ریز در دندان وجود داشته باشد که در درمان های غیر جراحی قابل شناسایی نیست.در چنین مواردی جراحی به اندودنتیست امکان می دهد بتواند تمامی ریشه دندان را بررسی نماید و مشکل راحل کند.
۲-گاهی اوقات رسوبات کلسیم باعث می شود کانال ریشه بیش از حد باریک شده و ابزارهای دندانپزشکی نتوانند در عصب کشی معمولی غیر جراحی، کانال ریشه دندان راکاملا تمیز کنند و به انتهای ریشه دسترسی داشته باشند.در صورتی که دندان کلسیفیه شده باشد اندودنتیست ممکن است جراحی اندودنتیک را برای تمیز و مهر و موم کردن این بخش از کانال ریشه انجام دهد.
۳-معمولا دندانی که تحت عصب کشی قرار گرفته است می تواند در صورت مراقبت مناسب تا آخر عمر به شما خدمت کند و دیگر هرگز نیاز به درمان اندودنتیک در آینده نداشته باشد.با این حال در برخی موارد ممکن است دندان به خوبی التیام نیافته باشد و یا دچار عفونت مجدد شود. ممکن اس درد دندان را چند ماه یا حتی چند سال پس از درمان ریشه تجربه نمایید.در صورتی که این اتفاق رخ دهد ممکن است با کمک جراحی بتوان دندان را نجات داد.
۴-ممکن است جراحی اندودنتیک برای درمان آسیب دیدگی سطوح ریشه دندان و استخوان پیرامون آن انجام شود.
اگر چه درمان های جراحی زیادی وجوددارند که می توانند دندان رانجات دهنداما متداول ترین و موثرترین آنهاعملی به نام جراحی اپیکو اکتومی (apicoectomy) است.هنگامی که پس از عصب کشی و درمان مجدد دندان همچنان التهاب و عفونت در ناحیه استخوان پیرامون نوک ریشه دندان وجود داشته باشد ممکن است نیاز به اپیکو اکتومی احساس شود.
اپیکو چیست و جراحی ریشه دندان چه مواردی انجام می شود؟
جراحی پری‌آپیکال یا جراحی اپیکواکتومی(که به طور مختصر اپیکو نامیده می شود) ازجمله درمان‌هایی است که در موارد زیادی می‌تواند یک‌دندان را از کشیده شدن نجات دهد. اگرچه امروزه باوجود درمان‌های ایمپلنت برای جایگزینی دندان‌های ازدست‌رفته، دندان‌پزشکان کمتری مبادرت به ارائهٔ این درمان‌ها می‌کنند. چراکه این جراحی ازنظر تکنیک از جراحی ایمپلنت ساده‌تر نیست و پیچیدگی‌های زیادی دارد، از طرف دیگر آموزش‌های خاص و کسب تجارب زیاد برای ارائهٔ این درمان وجود دارد که امروزه در حیطهٔ آموزش دندانپزشکی در دانشکده و خارج از دانشکده جای چندانی ندارند.
جراحی اپیکو زیرمجموعه‌ای از جراحی‌های اندودنتیک است که شامل جراحی‌های تصحیحی ریشه هم می‌شود. نام صحیح تر این جراحی، جراحی رتروگرید است (چون درمان جراحی به‌جای تاج دندان از مسیر عکس یعنی خود ریشه، روی ریشه صورت می‌گیرد)
جراحی اپیکو چیست؟
در این جراحی بعد از کنار زدن لثه و بافت‌های پوشاننده استخوان، امکان دسترسی به انتهای ریشهٔ دندان داخل استخوان فک فراهم می‌شود. بعد از دسترسی مقادیری از استخوان اطراف انتهای ریشه در صورت نیاز برداشته می‌شود تا امکان مشاهدهٔ ریشهٔ دندان فراهم شود. سپس اطراف ریشهٔ دندان از بافت‌های احتمالی که می‌توانند حتی کیست باشند پاک‌سازی‌شده و ضایعهٔ خارج‌شده برای ارسال به آزمایشگاه پاتولوژی کنار گذاشته می‌شود.به طور کلی اپیکواکتومی به جراحی قطع کردن نوک ریشه دندان گفته می شود. در پایان ممکن است پس از برداشتن بافت های آلوده،کمی مواد پرکننده مخصوص در نوک ریشه دندان قرار داده شود تا کانال ریشه مهر و موم و بسته شود.
در بعضی از این جراحی‌ها ممکن است که نیاز به قرارگیری استخوان مصنوعی یا روش‌های پیشرفته‌تر بازسازی استخوان وجود داشته باشد.
در آخر بافت‌ها سرجای خود برگردانده شده و بخیه زده می‌شود.پس از چند ماه استخوان پیرامون نوک ریشه التیام پیدا می کند.
آیااپیکواکتومی درد دارد؟
این جراحی تحت بی حسی موضعی انجام می شود بنابراین در حین درمان دردی احساس نمی کنید. اما پس از برطرف شدن تاثیر بی حسی ممکن است مقداری ناراحتی،درد و تورم در ناحیه برش تجربه کنید.این کاملا طبیعی بوده و می توانید برای کنترل درد ازداروهای مسکن استفاده کنید.
چه مدت پس از جراحی می توانیم به کارهای روزمره برسیم؟
بیشتر بیماران روز بعد از جراحی می توانند فعالیت های روزمره را از سر بگیرند.
از کجابدانیم درمان موفقیت آمیز بوده است؟
جراحی اندودنتیک به این دلیل انجام می شودکه دندانپزشک معتقد است بهترین راه نجات دندان شما همین کار است.با این حال در هیچ درمانی هیچ تضمینی وجود ندارد که نتایج همیشه موفقیت آمیز باشد.بنابراین بعد از جراحی باید چکاپ های منظم دندانپزشکی داشته باشید.
جراحی اپیکو برای چه دندان‌هایی انجام می‌شود؟
بیشتر موارد جراحی ریشه برای دندان‌هایی انجام می‌شود که درمان ریشه (عصب‌کشی)برای آن ها انجام‌شده است و حتی تکرار درمان به صورت عصب کشی مجددبه دلایل مختلف موفقیت‌آمیز نبوده است؛ بنابراین قدم اولیه در اکثر موارد جراحی اپیکو انجام شدن درمان ریشه یا درمان مجدد ریشه به روش عادی (بدون جراحی) است. در موارد با تشخیص احتمالی ضایعات ناشناخته و یا کیست، صدمات ضربه‌ای به دندان، ریشه‌های با شکل غیرطبیعی و … هم ممکن است که جراحی رتروگرید ریشه انتخاب مناسبی باشد.
جراحی اپیکو را چه دندانپزشکانی انجام می‌دهند؟
جراحی اپیکو از مواردی نیست که دندان‌پزشکان در دورهٔ عمومی به‌صورت عملی برای انجام آن آموزش ببینند. این درمان به‌صورت تخصصی توسط متخصصان درمان ریشه انجام می‌شود. جراحان فک و صورت هم برای انجام این جراحی‌ها آموزش می‌بینند. بعضی از جراحان لثه هم ممکن است که مبادرت به انجام چنین جراحی‌هایی بکنند.
ایمپلنت یا جراحی اپیکو؟
سؤالی که ممکن است به ذهن برسد این است که وقتی‌که کار یک‌دندان به جراحی ریشه می‌رسد، آیا کشیدن دندان و جایگزینی با ایمپلنت آن بهتر نیست؟ در موارد زیادی البته پاسخ این سؤال بله است. چراکه درمجموع موفقیت آماری ایمپلنت از جراحی رتروگرید بیشتر است. ولی مواردی هم وجود دارد که با یک جراحی اپیکو می‌توان دندان یا دندان‌هایی را از کشیده شدن نجات داد یا در شرایطی که امکان ایمپلنت به هر دلیلی وجود ندارد یا نتیجهٔ جراحی ایمپلنت قابل پیش‌بینی نیست، ممکن است که جراحی اپیکو گزینهٔ مطلوبی باشد.
بعد از جراحی چه مواردی را باید رعایت کرد؟
بعد از جراحی‌های رتروگرید (اپیکو) تقریباً بیشتر ملاحظات مانند کشیدن دندان یا جراحی خارج کردن دندان است که شامل پرهیز از غذاهای گرم و غذاهای سفت، مصرف مایعات خنک، تمیز نگه‌داشتن موضع زخم با شست‌وشو و … می‌شود. در هفتهٔ اول، معاینهٔ محل جراحی توسط دندانپزشک و برداشتن بخیه‌ها در صورت نیاز صورت می‌گیرد. در ماه‌های بعد نیاز به بررسی روند بهبود با استفاده از رادیوگرافی وجود دارد.
انواع دیگر جراحی اندودنتیک چیست؟
از جمله انواع دیگر جراحی اندودنتیک می توان به تقسیم کردن دندان به دو نیم و ترمیم ریشه آسیب دیده دندان و یا حتی برداشتن یک یا چند ریشه اشاره کرد.در برخی موارد عمل دیگری به نام باز کاشت تعمدی یا درمان ریشه در خارج از دهان ممکن است انجام شود.در این عمل جراحی ابتدا دندان از حفره دندان خارج شده و در حالیکه در خارج از دهان قرار دارد تحت درمان قرار می گیرد و سپس دوباره در حفره دندان کاشت و پیوند می شود.این عمل جراحی برای نجات دندان انجام می شود.
